Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

damni N N

  • 1 damni

    Welsh-English dictionary > damni

  • 2 damni

    проклинать, проклясть

    Эсперанто-русский словарь > damni

  • 3 damni

    клясьці, праклінаць, пракляць

    Esperanto-Belarusian dictionary > damni

  • 4 damni

    1. damner
    2. réprouver

    Dictionnaire espéranto-français > damni

  • 5 damni

    damn

    Esperanto-English dictionary > damni

  • 6 damni

    лаънат кардан

    Esperanto-Tajik dictionary > damni

  • 7 actio damni injuria

    Латинский язык: иск о нанесении ущерба

    Универсальный англо-русский словарь > actio damni injuria

  • 8 actio damni injuria

    лат. позов про заподіяння (завдання) шкоди

    English-Ukrainian law dictionary > actio damni injuria

  • 9 Poena damni

     (лат. - наказание осужденных) - фраза в схоластической теологии, в наши дни часто интерпретируемая в переносном смысле для указания на положение удаленности от Бога.

    Westminster dictionary of theological terms > Poena damni

  • 10 damner

    damni

    Dictionnaire français-espéranto > damner

  • 11 damnifico

    damni-fico, —, —, āre
    1) причинять ущерб (d. aliquem Aug)
    2) осуждать, карать ( aliquem pecuniā Eccl)

    Латинско-русский словарь > damnifico

  • 12 damnificus

    damni-ficus, a, um [ facio ]
    приносящий убытки, наносящий ущерб Pl, Pall

    Латинско-русский словарь > damnificus

  • 13 damnum

    damnum, i, n. [st2]1 [-] dommage, détriment, perte, préjudice, tort. [st2]1 [-] objet perdu, perte. [st2]2 [-] peine pécuniaire, amende; peine, châtiment.    - exercitum duarum cohortium damno reducit, Caes.: il ramène son armée avec une perte de deux cohortes.    - cum damno meo maximo, Plaut.: à mon très grand détriment.    - damna aleatoria, Cic.: pertes au jeu.    - damna luxuriae, Quint.: dépenses de luxe.    - damnum naturae, Liv.: défaut naturel.    - damnum infectum: dommage non causé, dommage éventuel.    - quod declamationibus nostris cares, damni nihil facis, Cic. Fam. 7, 33, 1: tu ne perds rien à être privé de mes déclamations.    - damnum alicui facere (dare, afferre): faire tort à qqn, causer du tort à qqn.    - damno aliquem mulctare: mettre qqn à l'amende, infliger une amende à qqn.    - damnum accipere (pati): subir un dommage.    - est ubi damnum praestet facere quam lucrum, Plaut.: quelquefois il vaut mieux perdre que gagner.    - damna caelestia lunae, Hor.: les pertes que la lune subit dans le ciel (= les phases de la lune).    - exsilio, damno coercere, Cic.: punir par l'exil, par l'amende.
    * * *
    damnum, i, n. [st2]1 [-] dommage, détriment, perte, préjudice, tort. [st2]1 [-] objet perdu, perte. [st2]2 [-] peine pécuniaire, amende; peine, châtiment.    - exercitum duarum cohortium damno reducit, Caes.: il ramène son armée avec une perte de deux cohortes.    - cum damno meo maximo, Plaut.: à mon très grand détriment.    - damna aleatoria, Cic.: pertes au jeu.    - damna luxuriae, Quint.: dépenses de luxe.    - damnum naturae, Liv.: défaut naturel.    - damnum infectum: dommage non causé, dommage éventuel.    - quod declamationibus nostris cares, damni nihil facis, Cic. Fam. 7, 33, 1: tu ne perds rien à être privé de mes déclamations.    - damnum alicui facere (dare, afferre): faire tort à qqn, causer du tort à qqn.    - damno aliquem mulctare: mettre qqn à l'amende, infliger une amende à qqn.    - damnum accipere (pati): subir un dommage.    - est ubi damnum praestet facere quam lucrum, Plaut.: quelquefois il vaut mieux perdre que gagner.    - damna caelestia lunae, Hor.: les pertes que la lune subit dans le ciel (= les phases de la lune).    - exsilio, damno coercere, Cic.: punir par l'exil, par l'amende.
    * * *
        Damnum, damni, Perte et dommage, Dam.
    \
        Nisi eo ad mercatum veniam, damnum maximum est. Terent. Je perdray beaucoup, Ce me sera grand prejudice, Ce me tournera à grand prejudice, Ce me sera prejudiciable.
    \
        Nihil damni erit ex tempestate. Cato. Le mauvais temps ne fera point de dommage.
    \
        Infestum damnum. Caius. Dommage qui n'est pas encore faict, mais on craint qu'il advienne, Dommage imminent.
    \
        Damni infecti cauere alicui. Paulus. Luy bailler caution de restablir et reparer le dommage, si on en faict.
    \
        Speciosum. Ouid. Quand quelque chose nous semble estre proufitable, et toutesfois elle est dommageable.
    \
        Damnis accedere. Ouid. Estre adjousté.
    \
        Damno auctus. Terent. Qui a receu dommage.
    \
        Contrahere damnum in re aliqua. Cic. Faire perte, Perdre, Recevoir dommage.
    \
        Damnum dare. Terent. Faire et porter dommage.
    \
        Facere damnum. Cic. Perdre et recevoir dommage, Faire perte.
    \
        Magnum damnum factum est in Seruio. Cic. On a beaucoup perdu à la mort de Servius.
    \
        Damni nihil facis. Cic. Tu ne pers rien.
    \
        Ferre damnum cum pudore. Ouid. Recevoir dommage et honte.
    \
        Pensare damnum. Claud. Recompenser la perte.
    \
        Rependere damna. Ouid. Recompenser les dommages.
    \
        Damno esse. Pli. Porter dommage, Estre dommageable et prejudiciable.

    Dictionarium latinogallicum > damnum

  • 14 damnum

    ущерб, вред, а) вообще убыточность, citra damnum. voluntatis (1. 23 § 2 D. 40. 5);

    damno infamiae subiici (1. 6 C. 2, 12); (1. un. C. 5, 47): (1. 1 C. 1, 54);

    b) особ. имущественный вред, потеря имущественная (Gai. III. 160. 182. 211. IV. 37); (1. 3 D. 39, 2: damnum et damnatio ab ademtione et quasi deminutione patrimonii dicta sunt), в том см. damnum прот. contumelia s. iniuria, оскорблению чести (1. 5 § 1 D. 9, 2. и 1. 34 pr. D. 44, 7); (1. 15 § 46 D. 47, 10); в обширнейшем смысле обозн. damnum не только понесенный ущерб, но и невырученную прибыль (§ 10. J. 4, 3. 1. 11. pr. D. 10, 4. 1. 2 § 11. D. 43, 8); (1. 26 D. 39, 2); обыкновенно подразумевается наличный, имущественный убыток: damnum infligere противоп. lucrum extortguere (1. 6 § 11 D. 42, 8); (1. 30 D. 17, 2);

    compensare luarum s. commodum cum damno (1. 11 D. 3, 5. 1. 23 § 1 D. 17, 2. I. 42 D. 19, 1); (1. 3 pr. D. 37, 1);

    damnum litis - проигрыш процесса (1. 53 D. 42, l);

    d. fatale (см. fatum s. 2);

    damna, quae casu contigerunt (1. 41 § 7 D. 40, 5);

    d. culpa s. iniuria datum (1. 5 § 1. 1. 49 § 1 D. 9, 2), (Gai. III. 182. 202. 210-21), (1. 54 § 2 D. 41, 1. 1. 31 pr. D. 47, 2); (1. 23 eod. 1. 14 § 3 D. 19, 5);

    actio damni iniuriae (1. 6 § 1. 4 D. 4, 9. 1. 32. 41 D. 9, 2. 1. 57 D. 19, 2); (1. 151 D. 50, 17); (1. 203 eod.);

    damnum praestare, sarcire, вознаградить вред и убытки (1. 26 D. 32. 1. 7 § 1. 1. 22. 24 D. 39, 2); иногда damnum praestare обознач. причинить вред (1. 23 § 3 D. 4, 2);

    damnum datum consequi, получить вознаграждение за вред и убытки (1. 81 D. 50, 16);

    damnum decidere, совершить мировую сделку касательно вознаграждения за вред (1. 7 pr. D. 13, 1. 1. 47 § 5. 1. 63 § 1 D. 47, 2);

    damnum infectum - вред, который может причинить соседний участок собственнику другого участка (tit. D. 39, 2. 1. 2 h. t.);

    damni infecti cavere, promittere, repromittere, satisdare (1. 9 § 1. 4. 5. 1. 13 § 3. 1. 15 § 3. 1. 26. 43. 44. pr. eod.);

    damni infecti stipulari, stipulatio (1. 7 § 2. 1. 18 § 16. 1. 23. 28. 30 pr. 32. 40 pr. 42 eod.);

    damni inf. actio (1. 33 eod.);

    damni inf. nomine mitti in possesx. (1. 15 § 16. I. 21. 44. § 1 eod.); (1. 18 § 3 eod.); (Gai. IV. 31);

    c) иногда: денежный штраф (1. 8 pr. D. 48, 19. cf. § 2 J. 4, 18).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > damnum

  • 15 damnum

        damnum ī, n    [3 DA-], hurt, harm, damage, injury, loss: hoc lucri quantum ei damni adportet, T.: damna aleatoria: civitatum damna: amissi corporis, Ph.: cohortium, Cs.: post damnum sic, etc., after your ruin, H.: aliena levare Damna, misfortunes, O.: damnum eius interitu fecerunt, suffered: damna ferenda arbitrari: accipere, H.: pati, to put up with, L.: Damna tulit, suffered, O.: ex quā (pace) ad rem p. damna pervenerint, S.: cum damna damnis continuarentur, defeats, Ta.: naturae, natural defect, L.: egestas facile habetur sine damno, i. e. has nothing to lose, S.: nec sibi damno foret, H.: Lingua fuit damno, O.— A lost object (poet.): mater circum sua damna volans, her stolen brood, O.— A fine, mulct, penalty: damnum inhibere, L.: tanto damno senatorem cogere: eos morte, damno coercent (leges).—In law: damnum iniuriā (datum), i. e. damage wrongfully done, trespass: ab Sabellio multam lege Aquiliā damni iniuriā petere: infectum, not suffered, i. e. threatened ; hence, satis dare damni infecti alicui, to give security against loss.
    * * *
    finanical/property/physical loss/damage/injury; forfeiture/fine; lost possession

    Latin-English dictionary > damnum

  • 16 damnum

    damnum, ī, n. (altlat. dampnum, vgl. griech. δαπάνη; dagegen nach Mommsen u. Ritschl eine Partizipialbildung von dare, eig. da-menum = was [als Buße, Strafe] gegeben wird; vgl. Ritschl opusc. 2, 708 sqq.), die Einbuße = der Verlust, Schaden, Nachteil (Ggstz. lucrum), I) im allg., 1) eig., verb. haec iactura atque damnum, Cic.: damna ac detrimenta, Cic.: libidinis lucra damnaque, Sen.: damnum aut od. et malum (Unheil, bes. körperl. Züchtigung), Komik. (s. Westerh. n. Spengel Ter. Andr. 1, 1, 116 = 143). – d. magnum, maximum, Cic.: d. novum, Cic.: d. infectum, künftiger Sch., Cic. u. Plin.: damna aleatoria, Cic. – m. subj. Genet. od. Pron. poss., d. capitis, V. des Kopfes = V. des einen Horns am Kopfe, Ov.: damnum naturae, Naturgebrechen, Naturfehler, Liv.: sine damno alcis, Plin.: maiore hominum damno quam suo (zum gr. Sch. usw.), Suet.: cum damno meo magno, zu meinem gr. Sch., Plaut.: stomachum suum damno (zum Sch.) Tulli explere, Cic. pro Tull. 15: fortuita damna civium, Vell.: incendiorum damna, Brandverluste, -schäden, Suet.: damna lunae, V. des M. = Abnahme des M., Ggstz. accessiones, Sen., augmenta, Gell., incrementa, Sidon. (vgl. Köler Sen. nat. qu. 6, 8, 1. p. 587): u. so damna caelestia (am Himmel) lunae, Hor.: damnum finium, Schmälerung des Gebietes, Tac. – mit obj. Genet., d. sarcinarum, Curt.: damnum voluntarium unius gemmae, Plin.: d. amissi corporis, Phaedr. – damnum accipere, Hor. u. ICt.: maximis damnis affici (betroffen werden), Cic.: damno augeri (heimgesucht werden), Ter.; aber aucta luctibus damna, zu den V. kamen auch noch Trauerfälle hinzu, Plin. ep.: damnum capere (nehmen, erleiden), ICt.: in maximis lucris paulum aliquid damni contraxisse, Cic.: dare (zufügen) damnum, Cic. pro Tull. § 5. 34 u. 39 u. ICt.: dare (zufügen) alci damnum aut malum, Komik., furtum sive damnum, ICt.: alci damno esse, Plin., Ggstz. alci lucro od. usui esse, Plaut., od. Ggstz. alci lucrosum esse, Ov.: damni nihil erit ex tempestate, Cato: explere (ersetzen) damna sua, Liv.: damnum facere (erleiden, nehmen), Ggstz. lucrum od. aliquid lucri facere, Cic. u.a. (dagegen = Sch. zufügen, Paul. dig. 9, 2, 30. § 3): quod declamationibus nostris cares, damni nihil facis, daran verlierst du nichts, Cic.: magnum damnum factum est in Servio (an S.), Cic.: unius verbi damna grandia ferre, für ein Wort schwer büßen müssen, Ov.: u. so ridendo maxima damna ferre, sich sehr schaden, Ov.: habere (ansehen) alqd in damno (Ggstz. pro munere), Liv.: damnum pati, teils = einen V. geduldig hinnehmen, sich gefallen lassen, Liv. 22, 41, 4; Lucan. 8, 750; teils = einen V. (Sch.) erleiden, Sen. de ira 1, 2, 3. Ulp. dig. 9, 2, 29. § 1: damnum perferre, Cic.: damnum praestare emptori, dem K. für den Sch. haften, Cic.: damna sua sarcire, Cic.: damna vestra, milites, omnium circa qui defecerunt populorum praedā sarcientur, Liv.: damnum in se suscipere, Suet. – 2) meton.: a) der mit Verlust verbundene Aufwand, das Opfer, Plin. pan. 12, 2. – b) Plur. damna, die Verluste = die eingebüßten Gegenstände (Vieh, Kinder), Ov. met. 11, 381; 12, 16. – c) das Verlustbringende, α) die ums Geld bringende Buhldirne, Plaut. Men. 133. – β) das Verlust (Entbehrung) bringende Übel, speciosum damnum, Ov. met. 11, 133.

    II) insbes.: 1) der Verlust an Menschen, bes. im Kriege, dah. auch (wie detrimentum) = Niederlage, Schlappe, m. subj. Genet., immane rei publicae (v. Verlust zweier Heere), Vell.: militiae, Iustin.: maiore cum periculo quam damno Romani exercitus, Vell. – m. obj. Genet., utile imperatoris damnum salvo exercitu fuisset rei publicae, Vell. – absol., damna ditia (nach denen das röm. Volk mächtiger wurde), Rutil. Nam.: damna Romano accepta bello, Liv.: carpi parvis cotidie damnis, Liv.: id damnum haud aegerrime pati, Liv.: quae iactura (Einbuße) abundante multitudine inter damna (Verluste) numerata non est, Iustin. – 2) die von einem Magistrate als Strafe verhängte Einbuße, die Buße, Strafe, gew. am Vermögen, der Verlust am Vermögen, die Geldbuße, Geldstrafe, Plaut. trin. 219. Cic. Phil. 1, 12; de off. 3, 23. Liv. 4, 53, 7; 7, 4, 2. Gell. 20, 1, 32. – doch auch im allg., Plin. pan. 35, 3 (wo Ggstz. praemium). Ps. Quint. decl. 331.

    lateinisch-deutsches > damnum

  • 17 damnum

    damnum, ī, n. (altlat. dampnum, vgl. griech. δαπάνη; dagegen nach Mommsen u. Ritschl eine Partizipialbildung von dare, eig. da-menum = was [als Buße, Strafe] gegeben wird; vgl. Ritschl opusc. 2, 708 sqq.), die Einbuße = der Verlust, Schaden, Nachteil (Ggstz. lucrum), I) im allg., 1) eig., verb. haec iactura atque damnum, Cic.: damna ac detrimenta, Cic.: libidinis lucra damnaque, Sen.: damnum aut od. et malum (Unheil, bes. körperl. Züchtigung), Komik. (s. Westerh. n. Spengel Ter. Andr. 1, 1, 116 = 143). – d. magnum, maximum, Cic.: d. novum, Cic.: d. infectum, künftiger Sch., Cic. u. Plin.: damna aleatoria, Cic. – m. subj. Genet. od. Pron. poss., d. capitis, V. des Kopfes = V. des einen Horns am Kopfe, Ov.: damnum naturae, Naturgebrechen, Naturfehler, Liv.: sine damno alcis, Plin.: maiore hominum damno quam suo (zum gr. Sch. usw.), Suet.: cum damno meo magno, zu meinem gr. Sch., Plaut.: stomachum suum damno (zum Sch.) Tulli explere, Cic. pro Tull. 15: fortuita damna civium, Vell.: incendiorum damna, Brandverluste, -schäden, Suet.: damna lunae, V. des M. = Abnahme des M., Ggstz. accessiones, Sen., augmenta, Gell., incrementa, Sidon. (vgl. Köler Sen. nat. qu. 6, 8, 1. p. 587): u. so damna caelestia (am Himmel) lunae, Hor.: damnum finium, Schmälerung des Gebietes, Tac. – mit obj.
    ————
    Genet., d. sarcinarum, Curt.: damnum voluntarium unius gemmae, Plin.: d. amissi corporis, Phaedr. – damnum accipere, Hor. u. ICt.: maximis damnis affici (betroffen werden), Cic.: damno augeri (heimgesucht werden), Ter.; aber aucta luctibus damna, zu den V. kamen auch noch Trauerfälle hinzu, Plin. ep.: damnum capere (nehmen, erleiden), ICt.: in maximis lucris paulum aliquid damni contraxisse, Cic.: dare (zufügen) damnum, Cic. pro Tull. § 5. 34 u. 39 u. ICt.: dare (zufügen) alci damnum aut malum, Komik., furtum sive damnum, ICt.: alci damno esse, Plin., Ggstz. alci lucro od. usui esse, Plaut., od. Ggstz. alci lucrosum esse, Ov.: damni nihil erit ex tempestate, Cato: explere (ersetzen) damna sua, Liv.: damnum facere (erleiden, nehmen), Ggstz. lucrum od. aliquid lucri facere, Cic. u.a. (dagegen = Sch. zufügen, Paul. dig. 9, 2, 30. § 3): quod declamationibus nostris cares, damni nihil facis, daran verlierst du nichts, Cic.: magnum damnum factum est in Servio (an S.), Cic.: unius verbi damna grandia ferre, für ein Wort schwer büßen müssen, Ov.: u. so ridendo maxima damna ferre, sich sehr schaden, Ov.: habere (ansehen) alqd in damno (Ggstz. pro munere), Liv.: damnum pati, teils = einen V. geduldig hinnehmen, sich gefallen lassen, Liv. 22, 41, 4; Lucan. 8, 750; teils = einen V. (Sch.) erleiden, Sen. de ira 1, 2, 3. Ulp. dig. 9, 2, 29. § 1: damnum perferre, Cic.: damnum praestare empto-
    ————
    ri, dem K. für den Sch. haften, Cic.: damna sua sarcire, Cic.: damna vestra, milites, omnium circa qui defecerunt populorum praedā sarcientur, Liv.: damnum in se suscipere, Suet. – 2) meton.: a) der mit Verlust verbundene Aufwand, das Opfer, Plin. pan. 12, 2. – b) Plur. damna, die Verluste = die eingebüßten Gegenstände (Vieh, Kinder), Ov. met. 11, 381; 12, 16. – c) das Verlustbringende, α) die ums Geld bringende Buhldirne, Plaut. Men. 133. – β) das Verlust (Entbehrung) bringende Übel, speciosum damnum, Ov. met. 11, 133.
    II) insbes.: 1) der Verlust an Menschen, bes. im Kriege, dah. auch (wie detrimentum) = Niederlage, Schlappe, m. subj. Genet., immane rei publicae (v. Verlust zweier Heere), Vell.: militiae, Iustin.: maiore cum periculo quam damno Romani exercitus, Vell. – m. obj. Genet., utile imperatoris damnum salvo exercitu fuisset rei publicae, Vell. – absol., damna ditia (nach denen das röm. Volk mächtiger wurde), Rutil. Nam.: damna Romano accepta bello, Liv.: carpi parvis cotidie damnis, Liv.: id damnum haud aegerrime pati, Liv.: quae iactura (Einbuße) abundante multitudine inter damna (Verluste) numerata non est, Iustin. – 2) die von einem Magistrate als Strafe verhängte Einbuße, die Buße, Strafe, gew. am Vermögen, der Verlust am Vermögen, die Geldbuße, Geldstrafe, Plaut. trin. 219. Cic. Phil. 1, 12; de off. 3, 23.
    ————
    Liv. 4, 53, 7; 7, 4, 2. Gell. 20, 1, 32. – doch auch im allg., Plin. pan. 35, 3 (wo Ggstz. praemium). Ps. Quint. decl. 331.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > damnum

  • 18 damnum

    damnum (late Lat. sometimes dampnum), i, n. [for daminum, neut. of old Part. of dare, = to didomenon, v. Ritschl, Opusc. Phil. 2, 709 sq. Less correctly regarded as akin to dapanê. Cf. Varr. L. L. 5, § 176 Müll.; Dig. 39, 2, 3], hurt, harm, damage, injury, loss; opp. to lucrum (syn. jactura, detrimentum, incommodum, dispendium. Freq. and class.).
    I.
    In gen.:

    hauscit, hoc paullum lucri quantum ei damni adportet,

    Ter. Heaut. 4, 4, 25; cf.:

    si in maximis lucris paullum aliquid damni contraxerit,

    Cic. Fin. 5, 30, 91; id. Verr. 2, 1, 12 (with dedecus, as in Plaut. Bac. 1, 1, 37; Sall. J. 31, 19; Hor. S. 1, 2, 52; 2, 2, 96 et saep.); Cic. Verr. 2, 5, 13; id. Phil. 2, 27, 67; Hor. S. 2, 3, 300; id. Ep. 1, 7, 88 et saep.:

    propter damna aut detrimenta aliquos miseros esse,

    Cic. Leg. 1, 19, 51;

    so with detrimenta,

    id. Verr. 2, 3, 98;

    with jactura,

    id. Agr. 1, 7, 21: duarum cohortium damno exercitum reducere, * Caes. B. G. 6, 44; cf. Tac. A. 1, 71; id. H. 2, 66; Curt. 8, 4; Frontin. Strat. 2, 5, 31 fin.: damnum dare alicui, to inflict upon one (ante-classical), Cato R. R. 149 (twice); Plaut. Cist. 1, 1, 108; id. Truc. 2, 1, 17; Ter. Andr. 1, 1, 116:

    facere,

    to suffer, sustain, Plaut. Capt. 2, 2, 77 (opp. lucrum); Cic. Brut. 33; id. Fam. 7, 33; 10, 28, 3 al.;

    but also,

    to inflict a penalty, Dig. 9, 2, 30, § 3; Ov. Fast. 5, 311:

    capere,

    Dig. 9, 2, 39;

    and in the alliterative passage: in palaestram, ubi damnis desudascitur, Ubi pro disco damnum capiam,

    Plaut. Bac. 1, 1, 34:

    accipere,

    Hor. Ep. 1, 10, 28; Dig. 39, 2, 25:

    pati,

    to suffer harm, Sen. Ira, 1, 2; Dig. 9, 2, 29 (but damnum pati, also, to permit, put up with harm, Liv. 22, 41, 4; Luc. 8, 750):

    ferre (a favorite expression of Ovid),

    Ov. H. 15, 64; id. F. 1, 60; 2, 522; id. Tr. 3, 8, 34 al.:

    contrahere (of disease),

    id. Pont. 1, 10, 29 et saep.:

    pervenit ad miseros damno graviore colonos Pestis,

    id. M. 7, 552; cf. id. ib. 3, 213;

    8, 777: damna tamen celeres reparant caelestia lunae,

    i. e. of the waning of the moon, Hor. Od. 4, 7, 13:

    naturae damnum,

    natural defect, Liv. 7, 4 fin. —Prov.:

    damnum appellandum est cum mala fama lucrum,

    Pub. Syr. 135 (Ribb.).—
    B.
    Transf., of persons:

    hoc ad damnum (i. e. scortum) deferetur,

    Plaut. Men. 1, 2, 24: cf. ib. 21 and 60; Ov. M. 11, 381; 12, 16; cf. id. ib. 11, 133.
    II.
    Esp. in law.
    A.
    A fine, mulct, penalty, Plaut. Trin. 1, 2, 182; Liv. 4, 53, 7; 7, 4, 2; Gell. 20, 1, 32:

    quis umquam tanto damno senatorem coegit?

    Cic. Phil. 1, 5 fin.:

    eos (leges) morte, exsilio, vinclis, damno coercent,

    id. Off. 3, 5, 23.—
    B.
    Freq. in the terms,
    1.
    damnum injuria (datum), i. e. an injury done to another's beast or slave, for which the lex Aquilia provided compensation, (Caesulenus senex) cum ab Sabellio multam lege Aquilia damni injuria petivisset, Cic. Brut. 34, 131; id. Tull. 4, 8; 5, 11; 17, 41.—
    2.
    Damnum infectum, an injury not done but threatened, and against which the person endangered might require security, Cic. Top. 4, 22; Dig. 39, 2, 3; Plin. 36, 2, 2, § 6 (cf. infectus).

    Lewis & Short latin dictionary > damnum

  • 19 conciliabulum

    conciliābulum (archaist. conciliābolum), ī, n. (concilium, der Versammlungsort, s. Paul. ex Fest. 38, 3), die Malstätte, wo die Versammlungen, Volksopfer, Märkte u. Gerichte gehalten wurden dah. spez. der Marktplatz, Gerichtsort, -flecken, Liv. u.a.: conciliabula martyrum, wo ihr Andenken öffentlich begangen wird, Hier.: spectaculorum, öffentliche Schauplätze, Tert.: amoena animarum c., Fronto de nep. am. p. 233, 19 N.: damni conciliabolum = σύλλογος, der Ort mit Gelegenheit zu Spiel, Trunk u. allerhand Liederlichkeit, des Lasters Herberge, die Lasterstätte, Plaut. trin. 314 u. (ohne damni) Plaut. Bacch. 80.

    lateinisch-deutsches > conciliabulum

  • 20 contraho

    con-traho, trāxī, tractum, ere, zusammenziehen, beiziehen, I) vereinigend: 1) eig.: a) zusammen-, beiziehen = ziehend vereinigen, von lebl. Subjj., pituitam, semen, Cels. – mit in u. Akk., umorem in caput, Cels.: aquam intus in uterum, Cels.: in se caliginem, Plin.

    b) zusammenziehen, beiziehen = versammeln, sammeln, vereinigen, gew. leb. Wesen (Ggstz. dissipare, dispergere), captivos, Liv.: agrestes, Ov.: serpentes, Plin.: muscas, Plin.: undique fontes, Ov.: iumenta et camelos a Susis, Curt. – dispersos cives in unam urbem, Val. Max. – v. lebl. Subjj., contraxit eos non officii modo cura, sed etiam studium spectaculi, Liv. – Insbes.: α) (als milit. t. t.) Truppen, Schiffe usw. beiziehen, an sich ziehen, u. (mit u. ohne in unum locum, in unum) auf einen Punkt zusammenziehen, vereinigen, konzentrieren, auxilia, Suet. u. Iustin.: exercitum, Vell.: copias, Nep.: equitum et peditum copias, Pompei. in Cic. ep.: praesidia, quae in Umbria sunt, Pompei. in Cic. ep.: naves circiter LXXX cogere contrahereque, Caes.: magnam classem, Nep. – copias subito, Nep., celeriter, Nep. – undique exercitum, Liv., omnes copias, Curt., naves, Liv., od. auxilia a finitimis, Iustin.: ex omnibus oppidis copias, Pompei. in Cic. ep.: ex finitimis regionibus cohortes ex delectibus Pompeianis, Caes. – auxilia in Graecia, Iustin.: copias ad Bononiam, Suet. – illuc od. eo suas copias, Nep.: onerarias naves ex omni Graeciae ora eodem, Liv.: Luceriam omnes copias, Cic.: Veios ingentem exercitum, Liv.: in una castra decem legiones, Vell.: exercitum od. impedimenta in unum locum, Caes. u. Liv.: omnes od. omnia in unum, Liv. u. Cic.: dispersos milites in unum, Sall. – veteranos in suum auxilium, Suet.: naves ad exercitum traiciendum, Liv. – β) zur Unterredung, zur Beratung, zur Versammlung zusammenbringen, versammeln, kommen lassen, Scipionem et Hasdrubalem ad colloquium dirimendarum simultatium causā, Liv. – domum fidissimos amicorum, Iustin.: praefectos copiarum in praetorium, Curt.: in unum omnes copias ducesque, Liv. – bes. den Senat (b. Cic. cogere), pauci tantum patrum, quos casus obtulerat, contracti a consulibus, Liv.: senatus (Romanus) edicto contrahitur, Val. Max.: c. senatum (= βουλήν) in gymnasio, Iustin.: decuriones, Plin. ep. – γ) zu einer Korporation vereinigen, verbinden, ii, qui in idem contracti fuerint, Traian. in Plin. ep. 10, 34 (43), 1.

    c) einsammelnd zusammenbringen, zusammentragen, sammeln, omnis generis commeatum, Suet.: aurum, Plin.: exemplaria, Suet.: haec vetera (diese alten Schriftstücke), Tac. dial.: undique libros, Suet.: plures domos emptionibus per procuratores, Vell. – Insbes.: α) Früchte usw. zusammen-, einbringen, einheimsen, apes mella contrahunt, Plin.: venenum aliud ex radicibus herbarum contrahitur (vegetabilisches), aliud ex animalibus mortiferis reservatur (animalisches), Ps. Quint. decl. – β) Geld zusammenbringen, aufbringen, einnehmen, bes. als Erlös, c. pecuniam (Ggstz. erogare), Val. Max. – m. ex u. Abl., pecunia per quaestorem populi Romani ex praeda vendita contracta, Gell.: pecuniam ex viatico amicorum ipsiusque Caesaris, Tac.: ex pretio viridis olei plus quam multitudine mali nummorum contrahitur, Col. – m. Dat. (wozu?), pecuniam, quam tuae saluti contraxeram, Sen.

    2) übtr.: a) Gemüter zusammenbringen, in der Zuneigung vereinigen, contrahit celeriter similitudo eos, Liv.: illa (Venus) rudes animos hominum contraxit in unum, Ov.

    b) eines Verbindung zusammenbringen, herbeiführen, α) eine freundschaftliche od. verwandtschaftliche knüpfen, eingehen, v. lebl. Subjj., c. amicitiam, Cic. de amic. 48 u. (mit Ggstz. dissipare discordiam) Cic. de amic. 24: vinculum amicitiae, Val. Max. 4, 7 in. – v. Pers., c. matrimonium (Ggstz. matrimonium solvere, dimittere), Iustin. u. Suet.: affinitas inter Caesarem et Pompeium contracta nuptiis, Vell. – β) eine geschäftliche Verbindung eingehen, abschließen, in etw. sich einlassen, rem, rationem, negotium, Cic.: emptionem ac venditionem, ICt.: res contractae, Verträge, Cic.: male contractae res, mißliche Umstände, in die wir verfangen sind, Cic. – m. cum u. Abl. od. m. inter se, cum multis res rationesque contractae, Geschäfts- u. Handelsverbindungen, Cic.: c. magnam rationem cum Mauritaniae rege, Cic.: c. nihil cum alqo, sich mit jmd. nichts zu schaffen machen, Cic.: res inter se c. emendo, vendendo, mutuum dando, Liv. – u. ohne Objekt, is qui od. ii quibuscum contrahebat, sich (in ein Geschäft) einließ, Cic.: neque si tecum agas aliquid neque si cum altero contrahas, vacare officio potes, Cic.

    c) einen Zustand jmdm. od. sich zuziehen, herbeiführen, verwirken, α) übh.: aes alienum u. aes alienum novum, Cic.: aes alienum in popina, Cic., od. luxu, Curt.: aes alienum cum creditore, Sen. – a nostra persona benevolentiam, von seiten unserer Person W. gewinnen, Cornif. rhet.: bellum, Liv.: alci od. sibi bellum cum alqo, Liv.: causas bellorum et bella, Mela. – causam certaminis cum alqo, Liv.: mortis sibi causam, Plin.: contracto iam inter Aetolos et Trallos certamine, sich entsponnen hatte, Liv.: clades suā temeritate contracta, Liv.: c. culpam, ICt. (u. so ea est contracta a nobis culpa, ut etc., Cic. ad Att. 11, 24, 1). – in maximis lucris paulum aliquid damni (v. Kaufhandel), Cic. – inimicitias domui, Quint.: plurimum invidiae alqā re, Suet.: numinis iram sibi, Ov. – aliquid litigii inter hos duos, Plaut.: lites, Plaut. u. Cic. – malum culpā, Cic.: molestias liberalitate suā, Cic. – necessitates ad bellum cum Romanis, Liv.: contrahitur mihi negotium, ich werde in Verlegenheit gebracht, Cic.: c. nefas celanda effando, Liv.: c. noxam, Schaden nehmen, Col. u. Apul.: odium hoc facinore, Vell.: tantum odium immoderati imperii crudelitate, Iustin. – incerti, morando an veniendo plus periculi contraherent, Liv.: conscientia contracti culpā periculi, Liv.: c. peregre habitando in singulas noctes tantum sibi reique publicae piaculi, verwirken, Liv.: c. sibi poenam, Hirt. b. G.: c. porcam, als Strafe verwirken, Cic. – c. rixam ex occursu, Vell. – v. lebl. Subjj., si mercatura quaestuosa in maximis rebus aliquid damni contraxerit, Cic.: apud Lacedaemonios virtus Alcibiadis plus invidiae quam gratiae contraxit, Iustin.: eiusmodi res et invidiam contrahunt in vita et odium in oratione, si inconsiderate tractes, Cornif. rhet.: si causae turpitudo contrahet offensionem, Cic.: illa, quae rabie contracta toleravimus, Sall. fr. – β) physische Übel zuziehen, herbeiführen, αα) an andern, v. lebl. Subjj., multorum dierum inopia contraxerat pestem, Iustin.: tristitia, quam videtur bilis atra contrahere, Cels. – ββ) an sich, sich zuziehen, v. Pers., stranguriae morbum, Plin.: cruditatem illic (dort = beim Mahle), Quint.: valetudinem adversam ferventissimis aestibus, Plin. ep.: dolor capitis vel vino vel cruditate contrahitur, Cels.: tussis multis modis contrahitur, Cels. – c. morbum ex aegritudine od. ex dolore, Iustin.: causam valetudinis ex profluvio alvi, Suet.: saginam corporis et valetudinem oculorum ex nimia luxuria, Iustin. – v. Lebl., situm aut mucorem (v. Essig), Col.: ne situ penora mucorem contrahant, Col.

    II) nach innen, verkürzend, verengernd, verdichtend zusammenziehen, 1) eig.: a) verkürzend zusammenziehen, einziehen, α) die Gliedmaßen usw. am Körper, αα) übh.: c. membrum (Ggstz. porrigere, extendere, Cic. u. Cels.: collum, cerviculam (Ggstz. tendere, extendere), Cic. u. Quint.: supercilia (Ggstz. remittere), Quint.: manum celeri motu (Ggstz. explicare), Quint.: tres digitos (Ggstz. explicare), Quint.: medium digitum in pollicem explicitis tribus, Quint.: digitos in pugnum, Plin.: crura, Ov.: brachia alci, für jmd. (um ihm Platz zu machen), Verg.: labra nimium, Cels.: rictum, Lact.: frontem, in Falten ziehen, vor Unwillen, Kummer usw. (Ggstz. frontem exporrigere, explicare, remittere; zuw. auch Ggstz. gaudere), Plaut., Cic., Quint. u. Plin. ep.: u. so vultum, Ov. – bina cornua, v. den Schnecken (Ggstz. protendere), Plin.: pinnarum oculos in acervum, v. Pfau (Ggstz. expandere colores), Plin.: habiliora sunt corpora, quae in arma (Rüstung) sua contrahi possunt (sich einschnüren lassen), quam quae superfunduntur (darüber hinausgehen), Sen. – u. se contrahere, sich zusammenziehen, sich verengern, zB. contrahit se millepeda tactu, Plin.: u. (Ggstz. se dilatare) tum pulmones se contrahunt aspirantes tum respiratu dilatant, Cic. – u. Passiv contrahi medial, sich zusammenziehen, sich verengern, nervi musculique contrahuntur (Ggstz. in suum locum veniunt), Cels.: contrahitur rictus, Ov.: cum spiritus (Atem) timore contrahitur, Sen.: u. Ggstz. dilatari, zB. stomachi partes eae, quae sunt infra id quod devoratur, dilatantur; quae autem supra, contrahuntur, Cic.: u. Ggstz. diffundi, zB. tumor frigore omni contrahitur, calore diffunditur, Cels.: und Ggstz. distendi (aufgetrieben werden), ovis sanguinariam herbam pasta toto ventre distenditur contrahiturque, Col. – contractum aliquo morbo bovis cor, Cic. de div. 2, 37. – contractum genibus tangas caput, so das du zusammengekauert mit den Knien den K. berührst, Hor. sat. 2, 7, 61: und so gravissimo frigore solus atque contractus vigilabit in lectulo, Hieron. epist. 53 (dagegen Hor. ep. 1, 7, 12 contractus leget, eingezogen, ungestört). – ββ) (besond. als mediz. t. t.) krampfhaft zusammenziehen, einziehen, bes. Passiv contrahi medial = sich zusammenziehen, sich einziehen, sich vor Krampf krümmen, sowohl momentan, saepe crura manusque contrahuntur, Cels.: ubi aegro crura contrahuntur, Cels.: contractis membris clamitans se vivere, Suet. – als dauernd, nervi qui contrahuntur, gelähmte Sehnen, Cels.: contracti aliquo morbo nervi, Cels.: recenti cicatrice contracti articuli, Cels.: contracti cruris aridi nervi, Sen. – Partiz. subst., contractī, ōrum, m., Gelähmte, Arnob. 1, 48. – β) andere Ggstde.: αα) übh.: appropinquante manu folia (v. einem Kraute), Plin.: arcum, spannen, Iuven. – ββ) als naut. t. t., c. vela, die S. einziehen, reffen, bildl. = sich im Glücke mäßigen, s. Cic. ad Att. 1, 16, 2. Quint. 12. prooem. § 4. Hor. carm. 2, 10, 23. – γγ) als t. t. der Baukunst, zusammenziehen, verjüngen, columnam, Vitr. 4, 3, 4 (vgl. 3, 3, 12 u. 4, 7, 2): pyramis XXIV gradibus in metae cacumen se contrahens, Plin. 36, 31.

    b) verdichtend zusammenziehen, α) Wunden usw., vulnera, cicatrices, Plin.: fibulae oras vulneris paulatim contrahunt, Cels. – β) den Stuhlgang hart machen, verstopfen (Ggstz. solvere), alvum, ventrem, Cels.: in senectute alvus contrahitur, tritt Verstopfung ein, Cels. – γ) Gliedmaßen starr-, steif machen, v. Frost, Todeskälte, gew. Partiz. contractus = starr, steif, digitus torpens contractusque frigore, taub u. steif durch Fr., Suet.: vermes rigore contracti decidunt, Col.: mori contractam cum te cogunt frigora (die Mücke im Winter), Phaedr. – u. v. Frost selbst, contracto frigore pigrae, träg von starren- der Kälte (von den Bienen), Verg. georg. 4, 259; vgl. pigrum est enim contractumque frigus, Sen. de ira 2, 19, 2. – δ) eine Flüssigkeit zusammenziehen, gerinnen machen, lac, Plin.: sanguinem, v. der Furcht (Ggstz. diffundere), Gell.

    2) übtr.: a) räumlich zusammenziehen, verkürzen, verengern, diffunditur mare latissimum iterumque contrahitur, Mart. Cap.: c. castra (milit. t. t., auch mit dem Zusatz in exiguum orbem), Caes. u. Liv.: lacum, Plin. ep.: spatia orae magis magisque (v. Hispanien), Mela: contracta aequora iactis in altum molibus, Hor.: c. lucis iter (v. der Sonne), Prop.: orbem (v. Monde), Ov.: umbras (v. Tage), Ov.: horrida tempestas contraxit caelum, verengte (für den Augenschein) den Horizont, d.i. umhüllte, umnachtete den H., Hor. epod. 13, 1.

    b) der Zeitdauer nach verkürzen, abkürzen (Ggstz. extendere), tempus epulandi, Plin. pan.: tempora dicendi, Quint.

    c) Rede u. Schrift zusammenziehen, zusammenfassen, verkürzen, kürzer sprechen, kurz ausdrücken, kurz fassen (Ggstz. extendere, dilatare), poëta inusitatius contraxerat meûm factûm pro meorum factorum, Cic.: orationem aut ex verbo dilatare aut in verbum contrahere, Cic.: sit nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, Quint.: c. nomina, verba, Cic.: mollia vocabula et Graeca ad lenitatem versus contrahere, extendere, inflectere (v. Homer), Plin. ep.: ut breviter contraham summam, Quint.: rerum notitia in artum contracta, Vell.: c. praecepta in unum, Ov.: quaelibet ex iis artibus in paucos libros, Quint.: opus in minores gyros, Stat.

    d) dem numerischen usw. Umfang nach in die Enge zusammenziehen, einschränken, beschränken, ermäßigen, α) übh.: c. universitatem generis humani eamque gradatim ad pauciores, postremo deducere ad singulos, Cic.: ea contrahere in angustumque deducere, Cic. – u. scherzh., res tuae ita contractae, ut ›nec caput nec pedes‹, zusammengewickelt (= verwickelt), Cic. ep. 7, 31, 2. – β) Affekte: appetitus omnes contrahere sedareque, Cic.: cupidinem, Hor.

    e) Gemüt, Herz, Mut einengen, beengen, beklommen machen, pressen, c. animum (Ggstz. remittere), Cic.: animum c. ac demittere, Cic.: cui non animus formidine divûm contrahitur? Lucr.: cuius non contractum sollicitudine animum illius argutiae (kluge Einfälle) solvant? Sen. – u. übtr. auf die Pers., tum (sol) quasi tristitiā quādam contrahit terram tum vicissim laetificat, Cic.: ut et bonis amici (des Fr.) quasi diffundantur et incommodis contrahantur, daß man sich (das Herz) sowohl durch das Glück des Freundes erweitert als durch seine Unannehmlichkeiten beengt fühlt, Cic.

    lateinisch-deutsches > contraho

См. также в других словарях:

  • damni injuriae actio — /daemnay injuriyiy aeksh(iy)ow/ An action given by the civil law for the damage done by one who intentionally injured the slave or beast of another …   Black's law dictionary

  • damni injuriae actio — /daemnay injuriyiy aeksh(iy)ow/ An action given by the civil law for the damage done by one who intentionally injured the slave or beast of another …   Black's law dictionary

  • damni injuriae actio — (Roman law.) An action for intentional injury to the beast of another …   Ballentine's law dictionary

  • dvi-dāmnī — द्विदाम्नी …   Indonesian dictionary

  • Poena damni —  (лат. наказание осужденных) фраза в схоластической теологии, в наши дни часто интерпретируемая в переносном смысле для указания на положение удаленности от Бога …   Вестминстерский словарь теологических терминов

  • actio damni injuria — /aekshiyow daemnay injuriya/ The name of a general class of actions for damages, including many species of suits for losses caused by wrongful or negligent acts. The term is about equivalent to our action for damages …   Black's law dictionary

  • actio damni injuria — /aekshiyow daemnay injuriya/ The name of a general class of actions for damages, including many species of suits for losses caused by wrongful or negligent acts. The term is about equivalent to our action for damages …   Black's law dictionary

  • actio damni injuria — Civil law action for tort …   Ballentine's law dictionary

  • ad estimationem pretii, damni, lucri, etc — To estimate the price, damage, gain, etc. See 3 Bl Comm 397 …   Ballentine's law dictionary

  • ad executionem decretorum judicii, ad estimationem pretii, damni, lucri, etc — To execute the decrees of the court, to estimate the price, damage, gain, etc. See 3 Bl Comm 397 …   Ballentine's law dictionary

  • nomine damni — Under the name or designation of damages …   Ballentine's law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»